سرویس جهان مشرق - هفته گذشته حسن روحانی رییس‌جمهور کشورمان در سخنانی اعلام کرد در صورتی که کشورهای اروپایی، ایالات متحده امریکا را در اقدامات خصمانه علیه ایران همراهی کنند، دوران امنیت و آسایش نیروهای ارتش این کشورها در منطقه پایان خواهد یافت و من بعد آنها نیز به مانند قوای ارتش امریکا به عنوان هدفی مشروع شناخته خواهند شد.

سوابق بدعهدی و پیمان‌شکنی دولت‌های اروپایی

در طول ۴ دهه اخیر و دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، دشمنی و اقدامات زورگویانه امریکا علیه کشورمان با توجه به رقابت و مبارزه علنی دو طرف شاید عادی و منطقی به نظر برسد و امریکایی‌ها از هیچ گونه تلاشی از جمله اعمال تحریم‌های سنگین و یا حملات نظامی و فرهنگی علیه جمهوری اسلامی ایران دریغ نکرده‌اند؛ اما کشورهای اروپایی که تماما دارای مناسبات دیپلماتیک با کشورمان بوده و همواره مدعی اشتیاق برای افزایش و بهبود این روابط هستند در عمل چه اقداماتی کرده‌اند؟

بیانات رهبر معظم انقلاب در خطبه‌های نماز جمعه هفته گذشته شاید بهترین مثال در مورد آغاز اقدامات خصمانه دول اروپایی باشد. هنگامی که در طول سالهای دفاع مقدس، علی رغم اینکه ارتش بعث عراق به خاک کشورمان تجاوز کرده و جنگی خونین را کلید زده بود، کشورهای اروپایی نه تنها از کشورمان برای حق دفاع از خاک خود حمایت نکردند بلکه دست کم نقش بی طرف را نیز در جنگ دو کشور ایفا نکردند. دو کشور فرانسه و آلمان بزرگترین نقش را در تجهیز ارتش عراق به انواع تسلیحات تهاجمی پیشرفته و یا سلاح‌های ممنوعه کشتار جمعی داشتند، چه آنکه دولت فرانسه با ارسال جنگنده‌های پیشرفته میراژ اف۱ و سوپر اتاندارد مجهز به موشک‌های ضد کشتی اگزوسه به نیروی هوایی عراق کمک کرد تا ترمینال‌های نفتی و سوپر تانکرهای نفت کش کشورمان را هدف قرار دهد و آلمان‌ها نیز با ارسال پیش سازهای شیمیایی که به بهانه واهی مبارزه با آفات کشاورزی به عراق صادر میشد به این کشور کمک کردند تا برنامه تولید سلاح‌های شیمیایی نظیر گاز خردل و تابون را راه‌اندازی کند و موجب شهادت و مصدومیت ده‌ها هزار نفر از رزمندگان و مردم غیر نظامی کشورمان شود.

سنگ اندازی در مذاکرات هسته‌ای و بدعهدی پس از خروج آمریکا از برجام

هنگامی که در مذاکرات نهایی مقامات کشورمان با کشورهای ۵+۱ در تیر ۱۳۹۴ همه چیز برای امضای توافق برنامه جامع اقدام مشترک آماده بود، به مدت چند روز رهبران فرانسوی با موضع گیری های عجیب از حصول توافق جلوگیری کرده و با درخواست های عجیب نظیر وارد کردن بندهایی نظیر تضمین امنیت رژیم صهیونیستی یا محدودیت برنامه موشکی کشورمان امضای توافق را به تاخیر انداختند؛ آنهم در شرایطی که حتی امریکا نیز مخالفتی با متن آماده شده برجام نداشت.

هنگامی که در ۱۸ اردیبهشت سال ۱۳۹۷ دونالد ترامپ رییس‌جمهور امریکا پس از ۱ سال تهدید سرانجام رسما خروج یکطرفه امریکا از برجام را اعلام کرد، مقامات کشورمان برای اثبات حسن نیت خود و اتمام حجت بر کشورهای اروپایی، ۱ سال صبر راهبردی را در پیش گرفته و به اروپا مهلت دادند تا اقدامات عملی را در زمینه تضمین باقی مانده چارچوب توافق برجام و رفع محدودیت‌های تجاری و بین المللی علیه کشورمان نشان دهند. پس از گذشت ۱ سال در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ و با مشاهده عدم اقدامات کافی اروپا، کشورمان گام های تدریجی کاهش تعهدات هسته‌ای را اجرا کرده که سرانجام چندی پیش با اعمال گام پنجم و رفع کامل محدودیت‌های هسته‌ای همراه شد.

این اقدام چندان به مذاق کشورهای پر توقع اروپایی خوش نیامده و به تازگی با تهدید آنها در خصوص اعمال اقدامات موسوم به "مکانیزم ماشه" همراه شده است.

مکانیزم ماشه به ساز و کار حل اختلاف در کمیسیون داخلی کشورهای اروپایی عضو برجام گفته می‌شود که در صورت نقش توافق از سوی یکی از اعضای برجام فعال شده و اقدامات لازم را در دستور کار قرار میدهد. البته این فعالیت ظاهرا تنها مربوط به کشورمان بوده و به هنگام نقش پیمان و خروج امریکا از برجام اراده و توانی برای اجرای آن از سوی اروپا وجود نداشت.

به خطر افتادن منافع اروپا در خاورمیانه

اگرچه کشورهای اروپایی به خوبی می‌دانند هر گونه تلاش و اقدام برای بازگرداندن پرونده هسته‌ای کشورمان به شورای امنیت سازمان ملل و یا بازگشت تحریم‌های گسترده و سنگین به معنای اعلان جنگ غیر رسمی خواهد بود، اما سخنان هفته گذشته آقای روحانی رییس‌جمهور کشورمان نیز مشخص می‌کند که حتی در صورت اعمال مکانیزم ماشه و ادامه بدعهدی و فشار اروپا، منافع اقتصادی و امنیت جانی سربازان اروپایی در منطقه دیگر قابل تضمین نیست.

اینکه گستره منطقه مورد نظر و سطح اقدامات در چه حدی خواهد بود را گذشت زمان تعیین خواهد کرد، اما به طور کلی در حال حاضر هزاران سرباز از چندین کشور اروپایی در خاک کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال افریقا حضور دارند.

نکته اصلی در اینجاست که عمده این نیروها در پایگاه‌هایی حضور دارند که قوای ارتش امریکا نیز در آن ساکن هستند. با توجه به اینکه پس از اقدام تروریستی امریکا در به شهادت رساندن سردار شهید حاج قاسم سلیمانی و همراهانش، کلیه پایگاه‌ها و سربازان امریکایی حاضر در منطقه به عنوان هدفی مشروع برای حمله و انتقام ایران و گروه‌های مقاومت شناخته می‌شوند، شاید بهتر باشد که مقامات اروپایی اندکی بیشتر به تهدید و اعمال فشار علیه کشورمان توجه کرده و از تبدیل پرسنل ارتش‌های خود به سیبل‌های متحرک در منطقه خودداری کنند.

سربازانی که در پایگاه‌هایی نظیر بگرام افغانستان، عین الاسد، القیاره و کمپ تاجی عراق و العمر و الشدادی در شرق سوریه حضور داشته چه بسا هدف قرار دادن آنها بسیار ساده‌تر از حملات موشکی علیه نیروهای امریکایی در پایگاه عین الاسد باشد.

چه تعداد سرباز اروپایی در خاک عراق حضور دارند ؟

حضور قوای ارتش‌های اروپایی در خاک عراق وابسته به دو عامل مختلف بوده است. مبارزه با تهدید تروریسم در قالب ائتلاف بین المللی ضد داعش و دیگری آموزش یگان های ارتش عراق و نیروهای پیشمرگه اقلیم کردستان.

بر طبق اطلاعات وبسایت معتبر euobserver در حال حاضر حدود ۳ هزار نیرو از ۱۹ کشور اروپایی در مناطق مختلف عراق حضور دارند. در میان این کشورها به ترتیب ایتالیا با ۶۰۰ نفر ،اسپانیا ۵۰۰، بریتانیا و فرانسه هر کدام ۴۰۰، مجارستان ۱۷۰ و آلمان و لهستان با ۱۵۰ نفر نیرو بیشترین حضور نظامی را در خاک عراق دارند.

پس از رویدادها و تنش‌های هفته‌های اخیر در خاک عراق ، عمده قوای کشورهای اروپایی عملیات مشترک علیه داعش و آموزش نیروهای عراقی را متوقف کرده و از پایگاه های مختلف در خاک عراق به پایگاه‌های مرکزی و تحت حمایت امریکا نظیر عین الاسد ، کمپ تاجی و اربیل نقل مکان کردند.

اما تا کنون خبر یا بیانیه رسمی در خصوص خروج نیروهای این کشورها از خاک عراق منتشر نشده است.

دست کم به هنگام حملات موشکی کشورمان به پایگاه عین الاسد گزارشاتی از حضور نیروهای دانمارکی و هلندی در این مقر منتشر شد. همچنین سخنگوی نیروهای مسلح سوئد نیز از بابت امنیت نیروهای سوئدی حاضر در کمپ تاجی در شمال بغداد که چندین بار مورد اصابت راکت قرار گرفته است ابراز نگرانی کرده بود.

قوای فرانسوی نیز که به همراه تجهیزات سنگین توپخانه‌ای در کنار نیروهای ارتش امریکا در پایگاه هوایی القیاره در استان نینوا حضور دارند، تا کنون سیگنالی مربوط به خروج احتمالی خود از این منطقه را نشان نداده‌اند.
 

به هر ترتیب اتحادیه اروپا و کشورهای عضو پیمان ناتو پیش از هر تصمیم عجولانه و نسنجیده در خصوص اعمال فشار به کشورمان بر سر مسئله هسته‌ای، بایستی به حضور امن ۳ هزار نیروی خود در خاک عراق و هزاران نیروی دیگر در سایر کشورهای منطقه اندیشیده و بدانند که این تضمین امنیتی و تمایز میان سربازان امریکایی و اروپایی تا ابد ادامه دار نخواهد بود.